|  ISSN: 2757-6116

Hakemlere Notlar

Hakem Seçimi
  • Hakem seçiminde pek çok faktör rol oynamaktadır. Deneyim, çalışma alanının uygunluğu, hakemle ilgili Editörün daha önceki deneyimi gibi unsurlar hakem seçimindeki en belirleyici etmenlerdir.
  • Yazar/yazarlar çıkar çatışması gerekçesiyle çalışmalarının bazı hakemlere gönderilmemesini isteyebilir.
  • Hakem listesi her sayıyla birlikte editörler tarafından periyodik olarak değerlendirilir ve yenilenir.
Hakemlerin Görevleri
  • Hakemlerin, ilgili makaleyi değerlendirme konusundaki kararını 7 gün içinde vermeleri ve hakemlik daveti kabul ettiklerinde, 20 gün içinde değerlendirmelerini dergiye yüklenmeleri beklenmektedir.
  • Eğer hakemler, çıkar çatışmasından dolayı (yazar, kurum, finansör vs.) adil davranamayacağını düşünürse çalışmayı değerlendiremeyeceğini editöre bildirmelidir.
  • Hakemler, elektronik posta ile kendisine iletilen editör mektubunu dikkatlice okumalıdır. Zira editörün hakemden özel bir talebi söz konusu olabilir (çalışmanın sadece yöntem kısmının değerlendirilmesini istemek gibi).
  • Hakemler, çalışmayı değerlendirirken bir başkasından destek aldıysa bu kişinin ismini de Editöre bildirmesi talep edilmektedir. Dergi editörlüğü söz konusu kişinin isminin de hakem olarak yer almasının etik olacağını düşünmektedir.
Rapor Yazımı
  • Hakem değerlendirmelerinin özellikle şu sorulara yoğunlaşması beklenmektedir;
    • Çalışma alandaki bilgi birikimine orijinal/özgün katkı sağlamakta mıdır?
    • Çalışma bilimsel açıdan güncel midir?
  • Hakem değerlendirmelerinin eleştirel ve yansız olması beklenmektedir.
  • Hakemlerden sadece metin merkezli bir değerlendirme yapmaları, yazarın/yazarların yetersizlikleri ile ilgili ifadelerden kaçınmaları beklenmektedir.
  • Hakemlerden sadece değerlendirme ölçütlerine evet veya hayır şeklinde cevap vermemeleri; inceledikleri çalışmalarda gördükleri zayıf yönleri, eksikleri, sorunları ve olumsuz değerlendirmelerini açık ve net bir biçimde ifade ederek ayrıntılı olarak gerekçelendirmeleri beklenmektedir.
  • Editör ve/veya alan editörü, hakem raporlarında yer alan yazım yanlışlarına, yazarı/yazarları yetersiz gören ifadelere, kaba yahut tahkir veya tezyif barındıran ibarelere ve bilgi hatalarına müdahale edebilir.
Çıkar Çatışması
  • Çıkar çatışması gerekçesiyle yazar(lar) belli kişilerin hakem olmamasını isteyebilir.
  • Ayrıca;
    • Yazarın/yazarların daha önce ortak çalışma yayımladığı kişiler,
    • Yazarın/yazarların çalışmalarının ön okumalarında yardımcı olmuş kişiler,
    • Yazarın/yazarların daha önceden sorunu olduğu bilinen kişiler,
    • Çalışmanın yayımlanmasından finansal fayda sağlayacak kişiler,
    • Yazar ile aynı kurumda çalışan (üniversitelerde aynı bölümde) kişiler mümkün olduğunca hakem olarak seçilmez.
  • Editörün bahsedilen bütün durumlardan haberdar olması mümkün olmadığından hakemlerden adil bir değerlendirme yapmalarına engel olacak durumları editöre bildirmeleri beklenmektedir.
Yayın Politikası ve Etik Konular
  • Editör bir çalışmayla ilgili ne kadar gayret gösterse de yayın politikasına aykırılıkları, etik sorunları fark edemeyebilir. Alan uzmanı hakemlerin bu tür durumlarla karşılaştıklarında editörü uyarmaları oldukça önemlidir.
Hakemlere Geri Bildirim
  • Yayımlanma kararı verilen bir çalışmanın nihai hâli sadece çalışmayı tekrar görmek isteyen hakeme gönderilir.
  • Hakem bir çalışma yayımlandıktan sonra kendi görüşlerinin çalışmada tamamen yansıtılmadığını görebilir. Diğer hakemlerin farklı görüşte bulunmaları, Editörün de bu görüşleri dikkate almış olması mümkündür. Bu durumda çalışmayı değerlendiren hakemin talebi doğrultusunda diğer hakemlerin görüşleri kendisine gönderilebilir.
  • Hakemlerin değerlendirme ve önerilerine göre editör aşağıdaki yollardan birini izleyebilir:
    • Kısmi veya kapsamlı değişiklik talebiyle çalışmayı yayıma kabul edebilir,
    • Yeni bir değerlendirme süreci başlatarak yazardan/yazarlardan çalışmalarını hakem görüşlerine uygun olarak düzenlemelerini isteyebilir,
    • Çalışmayı reddedebilir.
  • Hakemler hazırladıkları raporlarda, çalışmanın yayımlanması veya yayımlanmaması durumuyla ilgili kesin bir kanaat bildirebilirler. Ancak Editör çalışmayı değerlendiren hakemlerin karşıt görüşleri üzerinden bir karar verecektir. Editör bu hususta kabul veya ret kararı veren hakemlerin sayısına değil, hakemlerin veya yazarların argümanlarının gücüne bakmaktadır. Editör, değerlendirme soruları evet, hayır şeklinde cevaplanmış raporlardan ziyade güçlü, gerekçeleri sunulmuş önerme içeren raporları dikkate almaktadır.

959 defa okundu.